ΣΕΡΙΦΟΣ, η του «σεριφίου βατράχου» νήσος

Η Χώρα

Η ζωή στις σκοτεινές στοές του νησιού ακόμα και σήμερα στα πρόσωπα των ανθρώπων είναι εμφανής. Στα χρόνια της φτώχειας (19^οςαιώνας) ντόπιοι έμπαιναν στις στοές αξημέρωτα, για να βγουν βράδυ στο νησί που δεν είχε ήλιο μιας και δεν τον έβλεπαν. Μικρόσωμοι, στεγνοί, λιγνοί, με στενά χείλια, δίχως πολλές κουβέντες, αγέλαστοι.. βγαλμένοι από τα σκοτάδια.. ανεξίτηλα χαράγματα στο DNAτους το παρελθόν..

Στο κάστρο

Το κεφάλι της Μέδουσας πέτρωσε ανθρώπους και φύση, εξ ου και η βραχώδης όψη του νησιού. Μια απέριττη δωρική ομορφιά απλώνεται σε όλο το νησί. Ομοιόμορφα τοπία με εξαίσιες ακρογιαλιές, όπου σε μία από αυτές προσάραξε η λάρνακα με την Δανάηκαι τον γιο της Περσέα* που, για να τον ξεφορτωθεί ο επίδοξος γαμπρός της μάνας του, τον ξαπόστειλε να φέρει το κεφάλι της Μέδουσας*κι εκείνος σαν γύρισε και κατάλαβε τις προθέσεις του Πολυδεύκη, τον πέτρωσε μαζί κι όλο το νησί. Ηρεμία και ησυχία συνέχεια του «σεριφίου βατράχου»* που σίγησε από τους θεούς, για να μην ενοχλεί τον κουρασμένο Περσέα που τελικά τους παράτησε και πήγε μαζί με τους κύκλωπες να κτίσει τις Μυκήνες (Περσεία πηγή).

Το Λιβάδι

Λεγόταν Serfinoκαι Serphenoκαι Serphantoκαι Σέρφω από το σέρφη βότανο για τα νεφρά ή το σέρφος που θα πει φτερωτό έντομο ή το στέρφος που θα πει σκληρό (Ετυμολογικό Λεξικό της Ελληνικής Γλώσσας, 1984,Chantraine). Αναφέρεται στον Στράβωνα (Ι 487)

Το Λιβάδι από τον Αυλόμωνα

Στο Λιβάδιφτάνεις σε 2.15 λεπτά με το ταχύπλοο και αντικρίζεις την Χώρα πάνω στο λόφο απέριττα απλή. Το καλοκαίρι ένα ομοιόμορφο κιτρινοκαφέ πέπλο έχει σκεπάσει το νησί, ξεχωρίζουν έντονα τα άσπρα σπίτια και μικρές νησίδες από πράσινο, κάποιες καλλιέργειες. Ένας μεγάλος κόλπος το Λιβάδι, που καταλήγει στον Αυλόμωνα (αριστερά βλέποντας την θάλασσα). Μέσα του κλείνει το λιμάνι με ιστιοπλοϊκά, βάρκες και ψαροκάϊκα, την παραλία γεμάτη με ξενοδοχειάκια, ήσυχα καφέ- ιδιαίτερο αυτό του ιστιοπλοϊκού-, εστιατόρια, ζαχαροπλαστείο… όλα με εκλεκτή μουσική. Ήσυχα, δίχως οθόνες τηλεόρασης και ανθρώπους δίχως κινητό στο χέρι. Οι άνθρωποι μιλούν, γελούν, επικοινωνούν, ακούνε μουσική. Στον δεύτερο δρόμο από πίσω κάποια τουριστικά πουλάνε επιλεγμένη πραμάτεια. Από εδώ ανηφορίζει δρόμος (στα δεξιά του λιμανιού βλέποντας την θάλασσα) που οδηγεί σε ένα δεύτερο σκιερό κολπίσκο, τα Λιβαδάκιαμε κάμπινγκ, παραθαλάσσιο μπαρ και ξενοδοχειακές εγκαταστάσεις.

Τα στενορύμια της Χώρας

Από το Λιβάδι ξεκινάνε λεωφορεία για την Χώρα και το υπόλοιπο νησί, σε εποχή αιχμής στήνονται και τα δρομολόγια για τις παραλίες. Για μακρινές διαδρομές χρειάζεται αυτοκίνητο. Σε περίπτωση ενοικίασης καλό είναι να έχει γίνει κράτηση και να ενημερωθείτε για τις τιμές που είναι τσουχτερές. Το καλοκαίρι δρομολογούνται και καΐκια για τις παραλίες. Οι δρόμοι είναι στενοί με ελλιπή σηματοδότηση. Ανάλογα με τον καιρό έχετε την δυνατότητα επιλογής παραλίας.

Προς την πλατεία των Μύλων

Στην Χώραανεβαίνεις από μονοπάτι - προτιμότερο να το κατεβείς- ή με το λεωφορείο που κάνει στάση απέξω από το αρχαιολογικό μουσείο, ανοικτό μεν αλλά… κλειστό δε (..κάπου έχει πεταχτεί ο φύλακας). Μικρό αλλά κατατοπιστικό μουσείο. Η Χώρα είναι μια έκπληξη. Λιτή, γυμνή, δωρική, φτωχή. Από την πλατεία των Μύλωνμε τους τρεις αναπαλαιωμένους ανεμόμυλους ξεκινούν στενάκια και δρομάκια, απότομα σκαλιά και σκαλάκια.

Η Χώρα

Μικρά λευκά σπίτια, το ένα πάνω στο άλλο, το ένα δίπλα στο άλλο, αγκαλιασμένα, αντιμέτωπα στους αέρηδες. Πλήρης η απουσία του πράσινου. Σήμερα τα περισσότερα είναι μαγαζιά, μπαρ, ενοικιαζόμενα. Το πρωί όλα μαζεμένα, κλειστά, άλλη όψη και το βράδυ όλα ανοικτά με χαμηλό φωτισμό και μουσική… μια μαγεμένη ατμόσφαιρα.

Χώρα. Πάνω Πιάτσα

Μια φαρδιά σκάλα ανεβαίνει στο κάστρο που υπολείμματα του διακρίνονται από την ΒΔ πλευρά του λόφου. Εκκλησίες κι άλλες εκκλησίες.. Άπλετη η θέα.

Το Δημαρχείο

Κάπου ένας δρομίσκος οδηγεί σε μια παραμυθένια πλατεία, την Πάνω Πιάτσα,με ένα νεοκλασικό Δημαρχείο (1908) που υψώνεται επιβλητικά και ερειπώνεται αφημένο στο χρόνο δίπλα σε μια τεράστια εκκλησία του Αγ. Αθανασίου (1820). Χρωματιστές καρέκλες, χρώματα παντού… Εξαιρετικό πρωινό στην πλατεία και εκλεκτά σουβλάκια στο Λούι.

Κάτω Χώρα

Η κατάβαση (περίπου 2.600 μ.) με τα πόδια για το Λιβάδι σε φέρνει στα δαιδαλώδη πολλές φορές αδιέξοδα σοκάκια. Υπάρχουν οδοδείκτες, αφού διανύσεις την μισή απόσταση ψάχνοντας και ρωτώντας. Κατεβαίνοντας η αισθητική αλλάζει στην Κάτω Χώρα. Σπίτια σε νεοκλασικό στυλ με τα λεφτά των μεταναστών φτιαγμένα.

Στα ριζά του Κάστρου

Η ευρύχωρη πλατεία της Ευαγγελίστριας. Φαρδιά σκαλιά περνάνε μπροστά από το παλιό δημοτικό, δίπλα το λαογραφικό μουσείο (1976) του Συνδέσμου Σεριφίων που ανοίγει αρχές Ιουλίου (τηλ 2281051181), παραδίπλα ένα κουκλίστικο θεατράκι (1996) και απέναντι το ηρώο και ο Άγιος Αντώνιος. Η Χώρα από πάνω υψώνεται ολόλευκη και κάτω στην λαγκαδιά τα περιβόλια του νησιού.

Σέριφος

Το νησί διαθέτει περιφερειακό δρόμο αρκετά καλό με διακλαδώσεις προς τις παραλίες αλλά ανεπαρκή σηματοδότηση.. Δρόμοι πολύστροφοι, στενοί, απότομα κατηφορικοί με αυτοκίνητο ή με τα πόδια οδηγούν σε παραλίες ξεχωριστές, όπου όλες έχουν σκιά από γερασμένα, πολύπαθα, ανεμοδαρμένα αλμυρίκια. Η κάθε μία έχει τον χαρακτήρα της, χαλίκι, άμμο, βότσαλο.. πεντακάθαρες δίχως ψάρια και ομπρέλες!! Στο κέντρο του νησιού περίπου η διασταύρωση για την Χώρα. Μην ξεχάσετε να πάρετε κάπαρη, να γευτείτε τα υπέροχα ντόπια τυριά τους και φρέσκο ψάρι που το βλέπετε να το φέρνουν το πρωί οι βάρκες. Απευθυνθείτε στην Ομοσπονδία ΚΥΚΛΑΔΩΝ για τουριστικό κατάλυμα.

Το καστρομονάστηρο των Ταξιαρχών

Ξεκινώντας από το Λιβάδι περνώντας τον Αυλόμωνα, στα αριστερά ένα φράγμαγια άρδευση, το λίγο νερό που ξεφεύγει συντηρεί τον υγρότοπο που καταλήγει στην θάλασσα. Ανατολικά, στα 2,5 χλμ. η παραλία με την εκκλησία του Αγίου Σώστηπάνω σε ένα ορμίσκο που δίνει την ευκαιρία να διαλέξεις παραλία ανάλογα με τον καιρό, κατεβαίνεις με τα πόδια. Απέναντι η νήσος Βους. Στα 8 χλμ. η Ψιλή Άμμος, κατεβαίνει μια σκάλα με 110 σκαλιά ή αυτοκίνητο σε μια από τις δύο ταβέρνες.. οικογενειακές ταβέρνες με καλό φαγητό. Μέχρι εδώ έρχεται λεωφορείο της γραμμής.

Η αυλή των Ταξιαρχών

Πεζούλες, εξωκλήσια, στάνες, αγροτικοί και ποιμενικοί οικισμοί διάσπαρτα. Και στην στροφή το καστρομονάστηρο των Ταξιαρχών (1572) με επίνειο τον Πλατύ Γιαλό (ΒΑ). Η είσοδος ήταν ψηλά στα 4 μ., ανέβαιναν με ανεμόσκαλα χάσκοντας από πάνω σου ο φονιάς, η τρύπα που έχυναν το καυτό λάδι. Στέρεο, με πολεμίστρες στα ψηλά τείχη (10 μ. ), κατάλευκο με αυστηρά οριοθετημένους εσωτερικούς χώρους λόγω στενότητας.

Η εικόνα του Ταξιάρχη

Η εικόνα του Ταξιάρχη Μιχαήλ δωρίθηκε από ένα κύπριο καπετάνιο στα 1600. Ένας κουρασμένος καλόγηρος ανοίγει μετά από τηλεφωνική συνεννόηση (2281051027). Εντυπωσιακή η πολύχρωμη δίφυλλη πόρτα του θολωτού ναού. Στο δάπεδο ένας δικέφαλος αετός πάνω σε μια μαρμάρινη πλάκα. Κατεστραμμένες οι τοιχογραφίες.

Ακολουθεί στα βόρεια ο όρμος Συκαμιά (14 χλμ.) με σκιά, ανάμεσα Παναγιά και Πύργου η διασταύρωση, δίχως ομπρέλες όπως όλες οι παραλίες, ακατάλληλη με βοριά. Η ταβέρνα «Ακρογιάλι» προσφέρει φαγητό από το μποστάνι, το λιοστάσι και τα ζώα του παππού.

Ο Άσπρος Πύργος

Προσπερνάμε χωριά με κλειστά σπίτια, έχοντας δυτικά την θάλασσα, οι άνθρωποι εξαφανισμένοι πιθανόν στις δουλειές τους, ώσπου μια πινακίδα ενημερώνει για τον Άσπρο Πύργο. Ένας ελληνιστικός, κυκλικός, μαρμάρινος πύργος με παράθυρα πολεμίστρες, παρατηρητήριο του 4^ου-3^ου π.Χ. αιώνα, ένας από τους τρεις του νησιού. Υψωνόταν στα δώδεκα μέτρα με δύο ορόφους, αρχιτεκτονικά μέλη του οποίου χρησιμοποιήθηκαν για το παρακείμενο εκκλησάκι του Αγίου Χαραλάμπους και όχι μόνο.

Μεγάλο Λιβάδι

Εμφανής η εκμετάλλευση του νησιού στα ΝΔ μιας και είχε την… τύχη να έχει μεταλλεύματα.. Παντού οπές, κατολισθήσεις και εγκαταστάσεις. Σιδερένιες κατασκευές σκουριάζουν παρατημένες προσπαθώντας η φύση να τις αφομοιώσει. Ήρθαν από τον 7^οαιώνα, για να σκάψουν Αιολείς, Ίωνες, Φοίνικες και Μυκηναίοι. Το νησί απέκτησε πλούτο έκοψε νόμισμα τον 6^οαιώνα π.Χ.*. Τόπος εξορίας στους Ρωμαίους. Οι δυτικοί ξανάνοιξαν τα μεταλλεία (1204), ήρθαν Οθωμανοί, Ρώσοι, ενώ πάντα δεχόταν πειρατικές επιδρομές. Στα νεώτερα χρόνια κάτω από καταπιεστικό καθεστώς λειτούργησαν τα μεταλλεία προσελκύοντας εργάτες από όλη την Ελλάδα με εξοντωτικές συνθήκες εργασίας. Σε εξευτελιστικές τιμές άρπαξαν την γη από τους ντόπιους που αναγκαστικά σύρθηκαν στις στοές.

Προσθήκη λεζάντας

Το 1869 ήρθε η «Ελληνική Μεταλλευτική Εταιρεία» που τα γραφεία της διοίκησης στεγάζονταν στο σήμερα καταρρέον νεοκλασικό στο Μέγα Λιβάδι. «Προσωποποιημένη» η εγκατάλειψη με όλη της την γοητεία. Αρμυρίκια, ταβέρνες, η σκουριασμένη υποδομή για το φόρτωμα στα πλοία και άπειρες γάτες.

Μ. Λιβάδι, το μνημείο

Δεξιά το μνημείο για τους νεκρούς από την πρώτη πανελλαδικά απεργία του 1916 οργανωμένη από τον αναρχοσυνδικαλιστή Κώστα Σπέρα (την προτομή του θα δείτε μόλις προσεγγίσετε τον κολπίσκο) που αποκρούστηκε βίαια.

Μεγάλο Λιβάδι. Θερμοπηγές

Στα αριστερά του κόλπου, στο βάθος, δίπλα στην θάλασσα, δύο μικρά πετρόκτιστα κτίσματα/ εγκαταστάσεις πάνω σε θερμοπηγές για τους τότε εργάτες. Από πάνω, ψηλά στο λόφο ο θρόνος του Κύκλωπα, ο δεύτερος τετράγωνος ελληνιστικός πύργος του νησιού. Και παραδίπλα το νεότευκτο μοναστήρι της Ευαγγελίστριας (2287772539) που φτάνεις από ένα χωματόδρομο.

Μ. Λιβάδι, ο θρόνος του κύκλωπα

Προσέχοντας τις ταμπέλες φεύγοντας από Μεγάλο Λιβάδι προχωράτε δεξιά για να φτάσετε παραλιακά στο Λιβάδι. Προσπερνάτε τον αδιάφορο Κουταλά με τον λασπώδη βυθό, πρώτη έδρα της εταιρείας, για να κατεβείτε στην ωραιότατη παραλία Γάνεμα (7.5 χλμ. από Λιβάδι). Νότιος κόλπος με αρμυρίκια, αφήνετε το αυτοκίνητο στο δρόμο και κατεβαίνετε με τα πόδια. Υπάρχει μια ταβέρνα στο βάθος μόνο για φαγητό. Ακολουθεί η παραλία Βάγια και Καλό Αμπέλι δίχως σκιά.

Η Χώρα

Η Σέριφος είναι το νησί που συναντάς τους μύθους που κάποτε διάβασες στα σχολικά εγχειρίδια. Γυμνή, δωρική, δίχως τουριστικές εγκαταστάσεις ακόμα διατηρεί το «ατόφιο»!

7/09/2018