Από τη γέφυρα "Χαρίλαος Τρικούπης", στο Ρίο, ακολουθώντας το δρόμο για Αγρίνιο προσπερνάμε την αρχαία Μακύνεια, τους πρόποδες της Παλιοβούνας και κοντά στο σημερινό Ευηνοχώρι ή Μποχώρι, στο 26Ο περίπου χιλιόμετρο, στα δεξιά μας, είναι ορατή η πινακίδα του αρχαιολογικού χώρου της Καλυδώνας. Η πόλη έλαβε μέρος στον Τρωικό πόλεμο με 40 πλοία με το βασιλιά Θόα (Ιλιάδα Β, 638-640). Στο Αρχαιολογικό Μουσείο της Πάτρας σήμερα σώζεται ψηφιδωτό με θέμα το κυνήγι του Καλυδώνιου κάπρου που σχετίζεται με την περιοχή. Η Αρτέμιδα θυμωμένη που την αγνόησαν στις θυσίες τους οι ντόπιοι, έστειλε ένα κάπρο, για να τιμωρήσει τους κατοίκους καταστρέφοντας τη σοδειά τους. Ξακουστοί ήρωες και μια γυναίκα ανάμεσα τους ήλθαν στην περιοχή, για να τον σκοτώσουν με έπαθλο το δέρμα του. Τελικά, αν και τον σκότωσε ο Μελέαγρος, γιος του Οινέα, το κέρδισε η Αταλάντη που πρώτη τον κτύπησε (Ιλιάδα, Ι, 527-599).
Βασιλιάς της περιοχής ο Οινέας παντρεμένος με την Αλθαία φιλοξενεί το Διόνυσο που ερωτεύεται την οικοδέσποινα. Εκείνος αποσύρεται και ο Διόνυσος για την διακριτικότητα του (!) δίνει στο κρασί το όνομα του: Οινέας-οίνος και του διδάσκει την καλλιέργεια του αμπελιού. Καρπός της ένωσης ήταν η Δηιάνειρα που θα γίνει γυναίκα του Ηρακλή. Η πόλη αναφέρεται στη μυκηναϊκή εποχή, λέγεται ότι την ίδρυσε ο Αιτωλός ή ο γιος του Καλυδών την δεύτερη χιλιετία πχ, ο δε αδελφός του Πλεύρων ίδρυσε την Πλευρώνα λίγο πιο πάνω. Τον 5οπχ αιώνα είναι ανεξάρτητη, τον 4ο πχ ανήκει στην Αχαϊκή συμπολιτεία, τον 3ο πχ είναι μέλος της Αιτωλικής Συμπολιτείας. Καταστρέφεται από τους μακεδόνες και ολοκληρωτικά το 30 πχ από τους ρωμαίους που μετέφεραν τον πληθυσμό στην Νικόπολη και τα καλλιτεχνήματα της πόλης στην Πάτρα.
![]() |
ο λόφος Κούρταγα |
![]() |
Οι βαθμίδες του θεάτρου-βουλευτηρίου |


Αφήνοντας πίσω μας το θέατρο ανηφορίζουμε. Στο δεξί λόφο διακρίνονται τα θεμέλια από την παλαίστρα είσοδο από τα βόρεια. Σε τετράγωνο σχήμα, με εσωτερική αυλή και με χώρους που άλλαζαν γύρω από το αίθριο. Κτισμένη πάνω σε υπόγειο τάφο του 2ου πχ αιώνα, τον τάφο του Λέοντος. Ο τάφος διασώζεται σε καλή κατάσταση. Κατεβαίνοντας τα σκαλιά του τάφου-κρύπτης από την ανοικτή είσοδο διακρίνεται στο εσωτερικό το πέτρινο νεκρικό κρεβάτι με μαξιλάρι. Στο Μουσείο Στράτου στο κέντρο του Αγρινίου εκτίθεται η πέτρινη θύρα του τάφου και οι προτομές του Ηρακλή, μιας θεάς(;) και του έρωτα που βρέθηκαν εδώ.
![]() |
Η βάση του ναού |
![]() |
Η βάση του ναού |