 |
| Οχρίδα |
Η νεράιδα Ezerkaέκλεψε την όμορφη Biljana, εγγονή ενός ψαρά… Από τα δάκρυα της σχηματίστηκαν οι πηγές της λίμνης Οχρίδας!!
Στην γείτονα χώρα πάει κανείς πολύ εύκολα.. φτάνει να βγει στην Εγνατία, μετά προς Φλώρινα, φυλάκιο Νίκης.. Με γκρουπ είναι όλα πληρωμένα φαγητό, ύπνος, μεταφορά, η υπό συζήτηση ξενάγηση και η κρουαζιέρα στην λίμνη αλλά και μόνος του κάποιος μπορεί άνετα και ασφαλώς να περιηγηθεί. Ύπνος από 35-125 ευρώ, φθηνό και καλό φαγητό (11-15 ευρώ το ζευγάρι πλήρες γεύμα). Ακριβό το τηλ. Έχουν κρατήσει την παλιά ώρα.
 |
| Μπίτολα, αρχοντικό |
Συνορεύει με Ελλάδα, Αλβανία, Κόσσοβο, Σερβία, Βουλγαρία. Μια χώρα που σταθερά βάζει τα θεμέλια για τον τουρισμό. Ο κατώτερος μισθός στα 200 ευρώ περίπου. Το νόμισμά τους, το δηνάριο έχει ισοτιμία 61,035, αν αλλάξεις χαρτονόμισμα ευρώ και 50 αν αλλάξεις κέρμα ευρώ. Δέχονται ευχαρίστως παντού ευρώ και φέρνουν ρέστα σε ευρώ μετά από συνεννόηση. Ευγενικοί και αμήχανοι εξυπηρετούν στα μαγαζιά τους.
 |
| Μπίτολα. Αρχοντικό |
Δίπλα μας είναι*, αν και μας χωρίζουν το ανιστόρητο, η πολιτική και οι σκοπιμότητες του προηγούμενου αιώνα. Συνονθύλευμα ανθρώπων (Αρμάνοι δηλ βλάχοι λατινόφωνοι, Σλάβοι (5-6οςμ.Χ.), Αλβανοί, Έλληνες, Βούλγαροι κλπ) και θρησκειών (παλαιοημερολογίτες, καθολικοί, μωαμεθανοί αλλά και άθεοι) που προσπαθούν να βρουν αιτία ύπαρξης. Άνθρωποι που σταματάνε στο δρόμο να περάσει ο πεζός, που εμπιστεύονται τα τραπεζοκαθίσματα ελεύθερα τη νύχτα δίχως κανείς να τους τα αρπάξει. Τουρίστες από Κροατία, Τουρκία, Βουλγαρία και πολλοί Έλληνες που πάνε για διακοπές αλλά και να ψωνίσουν στα φθηνά παζάρια, να κτενιστούν, να φτιάξουν τα δόντια τους, να φάνε, να βάλουν βενζίνη και να.. καταθέσουν στα δεκάδες καζίνο.
 |
| Οχρίδα, ομοίωμά της Αγίας Σοφίας |
Αρκετοί μιλάνε ελληνικά, γιατί έρχονται στην Ελλάδα να δουλέψουν βοηθοί στα σπίτια, βοσκοί και εργάτες γης. Οι περισσότερες επιχειρήσεις, βιοτεχνίες, βενζινάδικα ανήκουν σε Έλληνες ή Ευρωπαίους. Βγάζει λιγνίτη, γύψο, πορσελάνη.
 |
| Μπίτολα, αρχοντικό |
Νέοι άνθρωποι, νοικοκυρεμένοι με τα παιδιά τους κάνουν βόλτα τα απογεύματα. Αρκετά αυτοκίνητα (ακριβά για το πορτοφόλι τους σταθμευμένα έξω από τα σπίτια τους), κυκλοφορούν με αναμμένα τα φώτα, δεν έχουν αστική συγκοινωνία στις πόλεις, «το ταξί είναι φθηνό». Φτωχοί αλλά και πλούσιοι, να είναι καλά οι μετανάστες και η οικογένεια σε όλη την σημασία της.
 |
| Οχρίδα, παραλία |
Μικρά σπίτια, ομορφοκτισμένα σχεδόν τετράγωνα με δίρρικτη στέγη και κήπο αλλά και εργατικές πολυκατοικίες, όπως και τα περίφημα εργατικά ξενοδοχεία (γύρω από την λίμνη) για τις δωρεάν διακοπές του λαού επί Τίτο. Τώρα είναι ξενοδοχεία πολυτελείας σε προδιαγραφές Βαλκανίων που τα εκθειάζουν σαν τουριστικά αξιοθέατα.
 |
| Όσιος Ναούμ |
Οι εκκλησίες και τα μοναστήρια είναι άριστα διατηρημένοι και συντηρημένοι, αρχαιολογικοί χώροι, με 100 δηνάρια ή δύο ευρώ είσοδο. Ελάχιστα παλιά σπίτια έχουν διασωθεί απομεινάρια της οθωμανικής κατοχής κι όχι της βυζαντινής, όπως αρέσκονται να λένε οι ξεναγοί.. Παντού ξύλινες πινακίδες..
 |
| Μπίτολα |
Η φύση οργιώδης. Μικρές περιουσίες καλλιεργημένες και περιποιημένες. Κεράσια, μήλα, φράουλες. Γενικά το «μικρό» επικρατεί με εξαίρεση τις υψηλές πολυκατοικίες και τα ξενοδοχεία για τους εργάτες, ώστε να αποκοπούν από την γη και το φυσικό χώρο. Απαγορεύεται το κυνήγι εκτός αν πας με σύλλογο κυνηγών. Αυστηρά τα μέτρα προστασίας για το περιβάλλον.
 |
| Στρούγγα, παρόχθια του ποταμού Ντριμ |
Αφουκραζόμενοι τις ανάγκες του τουρισμού συντηρούν εναλλακτικά χωριά, όπου μπορεί κάποιος να νοικιάσει γαϊδούρια για βόλτες ή να ζήσει εικονικά, όπως τον προπερασμένο αιώνα.
 |
| Όσιος Ναούμ ,οι πηγές |
Την μοιράζεται με την Αλβανία. Η λίμνη (296 μ. βάθος, 994 μ. (;) υψόμετρο), είναι καθαρή φαινομενικά, διαυγής, γαλάζια και το καλοκαίρι είναι τουριστικό θέρετρο. Ο πληθυσμός στη λίμνη πενταπλασιάζεται. Η πόλη Οχρίδα και Στρούγγα είναι οι βασικές πόλεις με πάμπολλα γραφικά χωριουδάκια και το Πόγραδετς στην απέναντι χώρα.
 |
| Όσιος Ναούμ. Οι πηγές |
Δίδυμες λίμνες η Πρέσπα και η Οχρίδα σηματοδοτούν την οικονομία και τον πολιτισμό της νοτιοδυτικής πλευράς της Π.Γ.Δ.Μ. Χωρίζονται από ένα βουνό και τα νερά των Πρεσπών (150 μέτρα υψηλότερες, κατά 20%) υπόγεια διοχετεύονται στις πηγές (45) της Οχρίδας, στον Όσιο Ναούμ, σχηματίζοντας τον άσπρο ποταμό Ντριμ που εν είδη ρεύματος διασχίζει την λίμνη, για να χυθεί μετά από 34 χλμ. στο μαύρο Ντριμ, στην Στρούγγα. Ορμητικός ο Ντριμ πέφτει σε τρεις τεχνητές λίμνες/υδροηλεκτρικά έργα, για να καταλήξει στην Αδριατική. Τα έργα στερούν την επιστροφή του χελιού στην λίμνη.
 |
| Όσιος Ναούμ. Το άσπρο παγώνι. |
Καραβάκι από την πόλη Οχρίδα σε 1 ½ ώρα (30χλμ.), με 20ευρώ, σε φέρνει στον υπέροχο διαμορφωμένο χώρο με το μοναστήρι του Όσιου Ναούμ (10οςαιώνας), σήμερα ξενοδοχείο και την εκκλησία της Αγ. Παρασκευής. Η εικόνα στο ανώφλι της Μονής που αναφέρεται στο θαύμα να ζέψει ο Όσιος την αρκούδα που έφαγε το βόδι, αντ` αυτού και να ξετελέψει ο χωρικός το όργωμα. Άσπρα παγώνια στην αυλή της Μονής. Ένας κορμός δένδρου έχει διαμορφωθεί σε άγαλμα του Όσιου στην προβλήτα.
 |
| Το θαύμα του Όσιου Ναούμ |
Δυνατότητα να κάνεις βαρκάδα στην υπέροχα διαμορφωμένη λίμνη των πηγών. Χώρος αναψυχής για βόλτα, μπάνιο, φαγητό και τουριστική αγορά. Με τα λέπια ψαριού της λίμνης φτιάχνουν κολιέ, βραχιόλια.. Παραπέρα η Μονή Ζαούμ.
 |
| Ο λιμναίος «οικισμός» Gradiste |
Στην επιστροφή το καραβάκι σταματά στο λιμναίο «οικισμό» Gradiste(1200-700 π.Χ., εποχής χαλκού). Ένα πλωτό μουσείο (εκατό δηνάρια εισιτήριο), πάνω σε πασσάλους 24 καλύβες στον Όρμο των οστών (Bayofthebones). Αργότερα οχυρώθηκε ο όρμος από τους Ρωμαίους. Στην συνέχεια η Βίλα Μπιλιάνα, εξοχική κατοικία του Τίτο.
 |
| Άγιος Ιωάννης Μπιγκόρσκι |
Στο φαράγγι Ράντιστα, 38 χλμ μετά την Στρούγγα, αξίζει μια επίσκεψη στο μοναστήρι του Ιωάννη του Βαπτιστή/Γιόβαν Μπιγκόρσκι (=ασβεστόλιθος, το υλικό κατασκευής του) του 1020, με τα τρία χέρια (ΒΔ, κοντά στα σύνορα με την Αλβανία, στα 1200 μέτρα). Πλήρως ανακαινισμένο μετά την φωτιά του 2009, σε διάλογο με το αντίπερα τζαμί με τους ευθαρσώς υπερυψωμένους μιναρέδες, στο χωριό του Σκερντέμπεη, Δίβρη. Αν και έχει αρκετές φορές καταστραφεί, σώζεται το εντυπωσιακό ξυλόγλυπτο από καρυδιά τέμπλο του.
 |
| η Δίβρη |
Στην επόμενη τεχνητή λίμνη/φράγμα ο ποντισμένος ναός του Αγίου Νικολάου. Ο επαρχιακός δρόμος ανάμεσα από οξιές και μαύρο έλατο καταλήγει στο Μαύροβο, (τεχνητή λίμνη/φράγμα) που το χρώμα επηρεάζεται από το μαύρο έλατο, με εγκαταστάσεις σκι.
Η Μπίτολα ή Μοναστήριο ή η πόλη των προξένων (το 1912 υπήρχαν 12 προξενεία). Η πρώτη πόλη μετά τα σύνορα σε υψόμετρο 600μ., είναι μια έκπληξη. Ένας πεζόδρομος, ο Σιρόκ Σοκάκ, χαρακτηρίζει την πόλη με μικρά αρχοντικά του 19ουαιώνα, όπου στεγάζονται ακόμα και σήμερα προξενεία.
 |
| Μπίτολα. Μανάκης |
Διασταυρώνεται με το ποτάμι Ντραγκόρ, Δραγόρας που χωρίζει την παλιά πόλη από την νέα. Τζαμιά εκατέρωθεν του ποταμού, παζάρι, παλιά στεγασμένη αγορά… Πλατείες με αγάλματα, όπως του πρώτου κινηματογραφιστή Μανάκη από την Αβδέλλα, (Ιωάννης, 1878-1954 και Μιλτιάδης 1878-1964) *2 έξω από την αίθουσα/σινεμά, όπου στήνεται φεστιβάλ κινηματογράφου και φωτογραφίας κάθε χρόνο, ένα από τα πολλά της πόλης.
 |
| Προσθήκη λεζάντας |
Το σπίτι της βλάχας Ελένης που ερωτεύτηκε ο Κεμάλ. Η Ακαδημία Στρατού που φοίτησε ο Κεμάλ (μουσείο σήμερα). Το σπίτι με το ηλιακό ρολόι στον πλευρικό τοίχο που γράφει «PANTAREI*3». Η τρίκλιτη βασιλική του Αγίου Δημητρίου (1830) που χτίστηκε από δωρεές Ελλήνων. Ο πύργος με το ρολόι (17οςαιώνας).
 |
| Μπίτολα, Σχολή πολέμου/Μουσείο |
Σε αυτήν την πόλη έλαβε χώρα το 1903 η επανάσταση του Ίλιντεν, ανήμερα του Προφήτη Ηλία. Οι καταπιεσμένοι μουσουλμάνοι, χριστιανοί και βλάχοι ζητούσαν δικαιώματα από τους δυνατούς της εποχής, Έλληνες και Τούρκους που συνασπίστηκαν, για να καταπνίξουν την εξέγερση. Εθνική εορτή, ταυτίζεται με την συσπείρωση των Σλάβων σε εθνική οντότητα.
 |
| Μπίτολα. Το ρολόι |
Από τα ελληνικά σύνορα ανηφορίζοντας, πριν φτάσουμε, στα δύο χλμ. από τη Μπίτολα, η ιδρυμένη (4οςπ.Χ.) από το Φίλιππο Β΄ η πόλη Ηράκλεια η Λυγκιστική, σταθμός της Εγνατίας οδού επί Ρωμαίων, για αντικατασταθεί το 1894 με τραίνο.
 |
| Οχρίδα ,το θέατρο |
Η πόλη Οχρίδα (στο λόφο σλάβικα) ή Αχρίδα, η αρχαία Λυχνίτις (θεμελιωμένη από τον εξόριστο Φοίνικα της Θήβας), αργότερα, πάνω στην Εγνατία οδό που ένωνε το Δυρράχιο με την Θεσσαλονίκη. Προστατευμένη από την Unesco, χαρακτηρίζεται από τον λόφο που στέφεται από το κάστρο του Σαμουήλ Β΄(958-1014, τσάρος της πρώτης Βουλγαρικής αυτοκρατορίας, «ανίκητος και αξεπέραστος σε τόλμη») που μετέφερε εδώ την πρωτεύουσα του από τα Σκόπια, πάνω στην πρώτη οχύρωση του 4ουπ.Χ. αιώνα.
 |
| Οχρίδα, Περίβλεπτος |
Το κάστρο περιστοιχίζεται από τον αρχαιολογικό χώρο Πλάοσνικ (ναός Κλήμη, βαφτιστήριο). Μετά την πρώτη είσοδο στο κάστρο βυζαντινές εκκλησίες… Η Αγ. Σοφία με την Παναγία έγγυο, η Περίβλεπτος (15οςαιώνας με τους Άγιους Γεώργιο και Δημήτριο στις παραστάδες ντυμένους σαν βυζαντινοί αξιωματικοί!!!). Λένε ότι φτάνουν τις 365 οι ναοί στην ευρύτερη περιοχή (π.χ. Άγιος Έρασμος, Άγιος Ιωάννης Κανέο)! Εδώ έδρασαν και οι Κύριλλος και Μεθόδιος με τους μαθητές τους Κλήμη και Ναούμ που τα αγάλματα τους είναι στημένα στην παραλία της πόλης, καθώς και το άγαλμα του κολυμβητή με τον Σταυρό (συμβολίζει τα Θεοφάνια).
 |
| Οχρίδα. Μαυσωλείο |
Παραδοσιακά κτίσματα με σαχνίσι και φουρούσια, στενά δρομάκια. Πινακοθήκη βυζαντινών εικόνων στην Περίβλεπτο. Αρχαιολογικό μουσείο, χώρος παραδοσιακής παραγωγής χαρτιού. Σχεδόν ολόκληρο ένα ελληνιστικό (200π.Χ.)/ρωμαϊκό θέατρο. Στον πεζόδρομο η συνηθισμένη ουδετερότητα και οχλοβοή των τουριστικών μαγαζιών. Αριστερά ένας δρόμος με μουσουλμανικό τέμενος και τουρμπέ (μαυσωλείο), παρακάτω πολλά ψητοπωλεία. Η παραλία διαμορφωμένη για περίπατο, με καφετέριες και εστιατόρια πάνω στη λίμνη.
 |
| Ο Μαύρος Ντριμ "φεύγοντας "από την λίμνη. |
Η Στρούγγαπιο κοντά στην Αλβανία (12χλμ.) χαρακτηρίζεται από τις διαμορφωμένες όχθες του ποταμού Ντριμ και τον παρόχθιο περίπατο στην λίμνη, «δυστυχώς οι μετανάστες έφεραν λεφτά και γκρέμισαν τα παλιά σπίτια».
 |
| Η ξύλινη γέφυρα των ποιητών |
Η μια από τις τρις γέφυρες, η ξύλινη, είναι αυτή, όπου απάνω της γίνεται το φεστιβάλ ποίησης το καλοκαίρι. Δίπλα το πάρκο των ποιητών (ο καθένας έχει φυτέψει ένα δένδρο). Πατρίδα της Μαρία –Τερέζας (διεκδικώντας την από τους Αλβανούς). Εδώ κυριαρχεί το αλβανικό στοιχείο, όπως και σε όλο το μήκος των συνόρων που υψώνουν στα σπίτια τους ακόμα και στους τάφους την αλβανική σημαία.
 |
| Στρούγγα. Οχρίδα |
Λέγεται ότι η νεράιδα Ezerkaαναποδογύριζε τις βάρκες, για να σώσει τα ψάρια της λίμνης, είθε να τους προστατέψει και τώρα από την ασυδοσία της άκρατης τουριστικής εκμετάλλευσης!!
10/05/2018
*1 Αθήνα –φυλάκιο Νίκης: 640 χμ. (32.20 ευρώ τα διόδια)
Πάτρα- φυλάκιο Νίκης: 437χμ (29.20 ευρώ με την γέφυρα)
Φυλάκιο Νίκης-Μπίτολα: 17.3 χμ. (δίχως διόδια)
Μπίτολα-Οχρίδα: 66 χμ. (δίχως διόδια)
Οχρίδα- Άγιος Ιωάννης ο βαπτιστής: 86.1χμ. (δίχως διόδια)
*2 Το 1903 γύρισαν την πρώτη τους ταινία.
*3 Ηράκλειτος