Η Άφισσος!

         Αν δεν ξεστρατίσεις στους άπειρους μικρούς κολπίσκους της διαδρομής στα 25χλμ. από Βόλο, θα φτάσεις στην παραθαλάσσια Άφησσο ή Άφισσος ή Άφυσσος στον Παγασητικό. Αφέτες αναφέρονται από τον Ηρόδοτο. Την ευθεία από τον Βόλο διαδέχεται ανήφορος, ενώ ο δρόμος συνεχίζει για Αργαλαστή,  εκεί στα δεξιά η διασταύρωση (2 χλμ ).

Άφισσος!

Περνάμε την Καλλιφτέρη που διαθέτει οργανωμένη παραλία δίχως χρέωση ξαπλώστρας, κάτω από δασύ ίσκιο, με άπλετο πάρκινγκ στρωμένο με γκαζόν! Διαδέχεται ο ένας κολπίσκος μετά τον άλλο με σχετικά εύκολη πρόσβαση με τα πόδια, αν βρείτε την κάθοδο.

Άφισσος!

 Στο έμπα δεξιά, στον προβλήτα του μικρού λιμανιού που άλλοτε θα ήταν στις δόξες του με το εμπόριο λαδιού, ένας μικρός χώρος στάθμευσης.

Άφισσος, πλατεία Αργοναυτών!

 Αμφιθεατρικά ένα στέρεα δομημένο χωριό. Φιδογυριστά καλντερίμια.. Πέτρινα σπίτια των κάποτε εμπόρων  λαδιού της περιοχής με εμφανή τα σημάδια της ευπορίας τους.

Άφισσος!

 Μαρμάρινα μπαλκόνια πάνω σε μαρμάρινα φουρούσια, κιγκλιδώματα...

Άφισσος!

Ελαιώνες ανηφορίζουν.  Ένα μονοπάτι μέσα από το φαράγγι του Χαλορέματος την ενώνει με τους Αφέτες ή Νιάου  με την ευδιάκριτη καμινάδα του ελαιοτριβείου στο κέντρο, με δυο φιλόξενα ταβερνάκια στην πλακόστρωτη πλατεία, τον άγιο Ιωάννη (1802 ) αγιογραφημένη από τα χέρια του Ηπειρώτη Δήμου Ζεπανιώτη και από ντόπιο αγιογράφο (στο δρόμο για Αργαλαστή στο 27χμ  μια παράκαμψη στους Αφέτες ή Νιάου).

Πλατεία Αργοναυτών!

Την πλατεία Αργοναυτών με πλατάνια και λουλούδια διασχίζει το ρυάκι από την βρύση που το πάλαι ποτέ εφοδιάστηκαν οι Αργοναύτες   νερό για το μακρύ ταξίδι τους. Γραφικότατο το ταβερνίδιο κοψιδίων!

Η πηγή!

 Στην παραλία βόλτα κάτω από τα ασβεστωμένα αρμυρίκια και παραδίπλα τα ψαροκάικα, δυστυχώς ανάμεσα σε παρκαρισμένα αυτοκίνητα συν τα διερχόμενα..

Παραλία Αμποβός!

 Δύσκολα διασχίζεται το καλοκαίρι με όχημα η παραλία με τα διπλοπαρκαρισμένα αυτοκίνητα,  κι αν τα καταφέρεις, θα βγεις στην οργανωμένη αμμώδη παραλία  Αμποβός...

Άφισσος. Η παραλία!

 Από εκεί συνεχίζεται ο δρόμος για Λεμφόκαστρο αλλά υπολογίστε την πιο ανηφορική και απότομη στροφή που υπάρχει και αν πετύχετε και αυτοκίνητο αντίθετα, ούτε στο πιο κακό σας όνειρο η εμπειρία που σας περιμένει… (προτιμήστε την πρόσβαση από Αργαλαστή).

Το παλαιότερο ζαχαροπλαστείο!

Παραλιακά κάθε είδους μαγαζιά για όλα τα γούστα… ζαχαροπλαστείο από 1976 και ψαρομάγαζα και μπαρ και καφέ… Μεταμορφωμένη σήμερα σε τουριστικό περιζήτητο μέρος από ντόπιους και ξένους έχει καταλύματα για όλα τα βαλάντια και μέσα στο χωριό και στην γύρω περιοχή.

Άφισσος!

Πινακάτες 28/07/2021

Ναός Κωνσταντίνου και Ελένης

      Μεγάλη χαρά συνόδευε την ανακοίνωση του Διευθυντή ότι το σχολείο μας θα πάει εκδρομή στο Αρκάδι! Η απόσταση μικρή μόλις μισή ώρα (23χλμ) από το Ρέθυμνο προς Ηράκλειο. Πλατανιάς, Άδελε, Πηγή, Λούτρα, Κυριάνα, Αμνάτος, Αρκάδι. Ελαιόδεντρα πνιγμένα στο κίτρινο της ξινίθρας το χειμώνα, των ξερών χορταριών το καλοκαίρι. Στενός τότε ο δρόμος στις παρειές του λαξευμένου άσπρουγα,  γκρεμνά, φαράγγι. Αλήθεια πώς και ποιοι κουβάλησαν από το Ρέθεμνος την μπομπάρδα ή βομδάρδα -από το βόμβος-, για να  κανονιοβολήσουν το μοναστήρι;

Στο βάθος οι κουκουναριές με πυκνές φούντες που μόνο εδώ τις συναντάς, για να δεις στην στροφή του δρόμου, μόνο του στο οροπέδιο (500μ. υψόμετρο) το μοναστήρι του  Αρκαδιού, στα σύνορα της επαρχίας Ρεθύμνης, Μυλοπόταμου και Αμαρίου..

Έξοδος από τα μαγειρεία!

Θεμελιώθηκε λέγεται  τον  4^οαιώνα από τον Ηράκλειτο και οικοδομήθηκε από τον Αρκάδιο, αυτοκράτορες του Βυζαντίου ή από κάποιον μοναχό Αρκάδιο στο φέουδο των  Καλλέργηδων. Πωλήθηκε στην Γαληνοτάτη από τον Βονιφάτιο Μομφερατικό που του έλαχε η Κρήτη, στο πέρασμα των Σταυροφόρων. Στα 1205 πρωτοπάτησαν το πόδι τους οι Ενετοί που έμειναν μέχρι το 1669. Το 1587-1596 κτίστηκε ο ναός. Το μοναστήρι έχει την αρχιτεκτονική σφραγίδα των Ενετών. Λεηλατήθηκε από τους Τούρκους αλλά χαρακτηρίστηκε Τσανλί μοναστήρι, γιατί επιτράπηκε για ένα διάστημα να έχει καμπάνα.

Ρεθυμνιώτικη πόρτα (έσω)

Καστρομονάστηρο σε παραλληλόγραμμο (5200τ.μ.) με παχείς εξωτερικούς τοίχους, σχεδόν τείχη. Πριν την είσοδο το βορδονάρειο, δηλ στάβλος αυθύπαρκτος. Κεντρική είσοδο στα δυτικά, η Ρεθυμιώτικη πόρτα, ανατολικά, η Καστρινή για τις προμήθειες και τα ζώα και μικρές πλευρικές. Μέσα του  περικλείει αυλή με στοές/κλαούστρα, κελιά στα δυτικά, νότια και ανατολικά (έως 300 καλόγηροι). Ηγουμενείο, τράπεζα, ξενώνα,  φούρνο,  μαγειρείο αποθήκες για τα γεννήματα και τα κρασιά (έως και 200 πιθάρια), πυριτιδαποθήκη στα βόρεια. Στο κέντρο η δίκλιτη βασιλική του Αγίου Κωνσταντίνου και Ελένης και της Μεταμόρφωσης με το δίλοβο κωδωνοστάσιο.

Κλαούστρα.

Κέντρο αντιγραφής αρχαίων κειμένων και χρυσοκεντητικής. Συντηρούσε με τον πλούτο του(1836, 25 μετόχια) τα ελληνικά σχολεία του Ρεθύμνου. Μετά την έκρηξη (1866) επήλθε ο μαρασμός, χαρακτηριστικά περιγράφουν περιηγητές τα πεταμένα σκονισμένα βιβλία. Το 1869 με ρωσική βοήθεια στήθηκε η κεντρική πύλη.

Δείγμα χρυσοκεντητικής. Μουσείο

Μισογκρεμισμένο στα τότε χρόνια ΒΔ, με το κυπαρίσσι να στέκει στα αριστερά του ναού με τα βόλια απάνω του, στα τραπέζια εμφανή τα αίματα της σφαγής. Δέος και θαυμασμός! Περπατούσαμε στα καλντερίμια που περπάτησαν κι εκείνοι! Η παραστιά έκαιγε στο ίδιο σημείο με τότε, το φαγητό σε μεγάλα μαυρισμένα τσουκάλια μοσχομύριζε! Τώρα αποτελούν μουσειακό είδος. Τα κελιά είχαν κόσμο! Η μυρωδιά των κατσικιών, του κατσίγαρου, των τσίκουδων στροβιλίζονταν στον αέρα. Οι καλόγεροι διαφέντευαν την πρωτογενή οικονομία της μονής που  συνέχιζε ακάθεκτα στο χρόνο. Τραπέζια στρώνονταν στις γιορτές. Στο μικρό  μουσείο η πλεξούδα τυλιγμένη στο σίδερο του παραθύρου, θύμιζε τον ήχο και την σφοδρότητα της έκρηξης!

Το κυπαρίσσι!

Γινόσουν ένα με την ιστορική μνήμη, σαν ν άκουγες τα κλάματα κ τις προσευχές. Ένιωθες στον αέρα την απόγνωση, την διχογνωμία και το απέλπιδο. Η επίθεση της 9^ηςΝοεμβρίου του 1866 σφοδρή  έδωσε το κουράγιο να διαλέξουν σε όσους έμειναν μέσα, τον θάνατο. Γκρεμίστηκε η κεντρική είσοδος και το ΒΔ τμήμα, σχεδόν κάηκε το τέμπλο και ανατινάχτηκε η πυριτιδαποθήκη. Σκοτώθηκαν όλοι!

Πυριτιδαποθήκη!

Σήμερα το μοναστήρι είναι ανακαινισμένο, λαμπρό, όμορφο, σαν ανέγγιχτο από τον χρόνο, τα πάθη, τις κραυγές απόγνωσης. Είναι μουσειακός χώρος με ελεύθερη είσοδο για τους Έλληνες. Η εκκλησία λειτουργείται κι ένα Πάσχα εδώ θα είναι λαμπρό κάτω από την «Ανάσταση» στα κόκκινα, τμήμα από το καμένο τέμπλο..

Μέρος από το καμένο τέμπλο!

Η αρχιτεκτονική του παραπέμπει στην αναγέννηση, γοτθικά τόξα, ελληνορωμαϊκοί κίονες, μπαρόκ σπείρες, αναγεννησιακά ανθέμια, κορινθιακά κυμάτια… Η δύση στην καρδιά της Κρήτης. Η επιρροή της αρχιτεκτονικής ήρθε και στάθηκε στον πωρόλιθο. Σαν να μην έφευγαν ποτέ οι Ενετοί από το νησί, έκτιζαν, ζωγράφιζαν, επιδρούσαν στους ντόπιους, έστησαν στο παρόν το μέλλον. Και να το κρητικό κόκκινο χρώμα στις εικόνες, τα ξόμπλια και τα φρου φρου, τα ακριβά κεντημένα φορέματα των αγίων, μακριά από την λιτότητα της κρητικής κοινωνίας.

Πρόσοψη ναού!

Χορταίνει το μάτι ομορφιά και μυρωδιές. Η ατμόσφαιρα πάντα είχε και έχει κάτι το φορτισμένο θετικά. Το ηλιοβασίλεμα στέκεται στις θύρες και λούζει τις πλάκες του ναού. Χρώματα!

Εσωτερική αυλή!

Οι νεότερες αίθουσες με τα μουσειακά εκθέματα δεσμεύουν το βλέμμα και αναπαριστούν το ιστορικό πλαίσιο. Το λάβαρο της Μονής που το επέστρεψε ο τούρκος (1870) που το λαφυραγώγησε. Ξυλόγλυπτα. Εικόνες. Χρυσοποίκιλτα άμφια.

Το λάβαρο!

 Έξω από το μοναστήρι το οστεοφυλάκιο, στον ανεμόμυλο της Μονής. Τότε μπαίναμε, χαζεύαμε τα κόκκαλα χριστιανών και αλλόθρησκων στην κρύπτη με αποτροπιασμό και φρίκη, η ιστορία δίπλα μας χειροπιαστή.Τώρα είναι κλειστό με τακτοποιημένα σε βιτρίνα τα πιστοποιημένα χριστιανικά κρανία. Παραδίπλα ένα καφέ-εστιατόριο με απεριόριστη θέα.

Ανεμόμυλος/Οστεοφυλάκιο

Ο δρόμος συνεχίζει για Ελεύθερνα, Μαργαρίτες ή προς τα Αμαριώτικα. Στην Μονή έρχεται και λεωφορείο ΚΤΕΛ εκτός από τις ορδές των τουριστών που είναι στα πρέπει των ξεναγήσεων τους. Στην Κρήτη υπάρχουν κι άλλα αντίστοιχης αρχιτεκτονικής μοναστήρια αλλά η Ιερά Μονή Αρκαδίου ξεχωρίζει για το Ολοκαύτωμα του 1866!

12/10/2022

Βιβλιογραφία:

 Άγιος Γεώργιος της Γρόττα. Χαρίδημος Παπαδάκης. Ρέθυμνο. 2021

2.   Βενετσιάνικα μνημεία του νομού Ρεθύμνης. Πανεπιστήμιο Κρήτης. Ρέθυμνο. 1980

3.   Ιστορία της Κρήτης. Θεοχάρη Δετοράκη. Αθήνα. 1986

4.   Κρήτη. Αφιέρωμα επιθεωρήσεως ΗΩΣ.Αθήνα.1964

5.   Μοναστήρια και ερημητήρια της Κρήτης. Νίκος Ψιλάκης. Ηράκλειο. 1993

6.   Οι Αφρικανοί στην Κρήτη. Χαλικούτες. Χαρίδημος Παπαδάκης. Ρέθυμνο. 2008

7.   Τα μοναστήρια της Κρήτης. Πρωτοβουλία της Τράπεζας Κρήτης. Αθήνα 1986

8.    

Βροντάδος!

      Οφιούσα, αναφέρεται ότι είχε πολλά φίδια (όφις). Ο Όλφερτ Ντάπερ, 17^οςαιώνας, ισχυρίζεται ότι στα συριακά Chiaσημαίνει φίδι. Σήμερα το επίθετο ταιριάζει στους οφιοειδείς δρόμους του νησιού. Ενενήντα χιλιόμετρα το μήκος της κι όμως οι αποστάσεις μακραίνουν από τους στενούς με κλειστές στροφές δρόμους της.

Μαύρα βόλια!!!

     Καθαρό νησί! Πουθενά σκουπίδια. Στα βόρεια μικροί γραφικοί ορμίσκοι με λιμανάκια, γραφικά ψαροχώρια, με εκκλησιές. Στα νότια πιο ανοικτές παραλίες με χρωματιστά ή μαύρα βότσαλα (Μαύρα βόλια) με αρμυρίκια. Όλες με ψάθινες ομπρέλες, ντουζιέρες και καμπίνες από τον Δήμο. Διακριτικά πιτσόμπαρα.

Εμποριό!

      Οι άνθρωποι χαλαροί, ευγενικοί με κυκλοφοριακή αγωγή. Το φαγητό σε καλές τιμές και ποιότητα (φαγητό στο Κουρούμπελλο, ποτό στην Πιπερόριζα και στο Μπούρτζι). Μπουγάτσες υπέροχες σας περιμένουν μόλις βγείτε από το πλοίο! Ελάχιστα τα ουζερί, αν και νησί προσφύγων Μικρασιατών. Λικέρ μαστίχας! Το νερό σε ζήτηση, το μαστίχι θέλει νερό, όπως και ο τουρισμός. Πριν εξήντα χρόνια προτιμούσαν να μην πλυθούν, για να μείνει το νερό για το πλύσιμο του μαστιχιού. Ευτυχώς ο τουρισμός ήπιος, συνήθως ξενιτεμένοι, ντόπιοι και πολλοί γείτονες από απέναντι. 

Εγκατάσταση στο τούρκικό χαμάμ στο κάστρο της Χίου!

        Οι Γενοβέζοι  (1346 – 1566) καθόρισαν με την παρουσία τους το νησί. Δευτερότοκα παιδιά στον τόπο τους δίχως πρόσβαση στην εξουσία κατάλαβαν ότι η Χίος μπορεί να γίνει πατρίδα τους λόγω της θέσης της και του μαστιχιού. Ακόμα και σήμερα το όνομα Αργέντη και Γιουστινιάνοι ορίζει το νησί. Με την Μαόνα (αραβικής προέλευσης λέξη που σημαίνει σύνδεσμος ή συνεταιρισμός) διαχειρίστηκαν τον τόπο.

Αρχοντικό στον κάμπο!!!

Συλλογή Αργέντη. Λαογραφικό Χίου!

 Οι ναύτες στα καράβια τους έγιναν πλοιοκτήτες αργότερα. Υποτίθεται ότι ήρθε και ο Κολόμβος για να διδαχθεί ναυτοσύνη, στο Πυργί δείχνουν και το σπίτι του.

Πυργί! Ξυστή διακόσμηση!

      Οι Γενοβέζοι τον 14^οαιώνα είχαν φέρει οπωροφόρα εξ ου και μυροβόλος που τα πότιζαν με μάγγανο. Από τα τετρακόσια τόσα σπίτια στον κάμπο με την κόκκινη θυμιανούσικη πέτρα μείνανε περίπου σαράντα. Ξερίζωσαν τα δένδρα και έβαλαν κηπευτικά και πατάτες. Το νερό δεν έφτανε. Σκάβοντας στον κάμπο αρτεσιανά, μπήκε η θάλασσα. Την ιστορία του κάμπου και την αρχιτεκτονική του υπέροχα προβάλλει ένα ιδιωτικό κέντρο εσπεριδοειδών. Ένας ανεστάτης (ανέστηνε το κτήμα, επιστάτης) κατάφερε να αγοράσει το κτήμα αλλά τα μανταρίνια μυρωδάτα μεν, γεμάτα κουκούτσια δε δεν απέδιδαν, οπότε το κτήμα μετατράπηκε σε πολιτιστικό κέντρο, επισκέψιμο με εισιτήριο, στα έξι χλμ από την χώρα.

Μαγκάνι στο μουσείο εσπεριδοειδών στον Κάμπο!

     Πάμπλουτη η Χίος, το βόρειο τμήμα πευκόφυτο εξ ου και πιτυούσα, είχε καπετάνιους και αιγοπρόβατα, ενώ το νότιο το μονοπώλιο της μαστίχας. Στην αρχή οι Γενοβέζοι εκμεταλλεύονταν το μαστίχι, ήταν όμως σκληροί κατακτητές δίχως έλεος, δεν χωράτευαν. Είδαν κι απόειδαν οι Χιώτες και ζήτησαν από τους Οθωμανούς να τους απελευθερώσουν. (Η ιστορία λέει ότι οι Οθωμανοί κατέλαβαν το νησί, γιατί έδιναν οι ντόπιοι καταφύγιο σε φυγάδες σκλάβους και σε κουρσάρους, βλέπε Κλεφτολίμανο). Εκείνοι τους έδωσαν προνόμια με αντάλλαγμα το μαστιχάκι. Γι αυτό κι όταν επαναστάτησαν, οι Τούρκοι προσβλήθηκαν και τους φέρθηκαν σκληρά. Σταμάτησαν την σφαγή μόνο με την σκέψη ότι δεν θα είχαν χέρια εργατικά. 

Σκίνος. Μαστίχι στην Καλλιμασιά!!!

    Τώρα το μονοπώλιο της μαστίχας το έχει η Ένωση μαστιχοπαραγωγών Χίου που λειτουργεί άψογα για το κοινό όφελος δίχως αντιγνωμίες και διχασμούς, όπως διατείνεται ο Γιάννης Μακριδάκης, συγγραφέας, γεωργός και μαστιχοπαραγωγός, ανθρώπινο κεφάλαιο για το νησί. Η μαστίχα είναι παράγωγο του σκίνου στα νότια του νησιού, από το 2014 άυλη πολιτιστική κληρονομιά.. Λεπτομέρειες στο μουσείο μαστίχας.

Μεστά!

          Από το φόβο των επιδρομών τα χωριά κτίστηκαν μεσόγαια καστρο-περιβεβλημένα. Η Βολισσός, το Πιτυός, η Ανάβατος, Αυγώνυμα, η Βέσσα, τα Μεστά, οι Ολύμποι, το Πυργί, τα Αρμόλια.. Πετρόκτιστα, με σοκάκια, σαχνίσια, στεγασμένα περάσματα… Με ιδιαίτερη αρχιτεκτονική το καθένα.. Στενά σπίτια, το ισόγειο για τα ζώα, πρώτος, δεύτερος όροφος για τους ενοίκους.

Οθωμανικά επιτύμβια στο κάστρο της Χίου!

       Και η Χώρα διαθέτει κάστρο -με αγώνες κρατημένο, για να μην ισοπεδωθεί-  με τρείς πόρτες η μία γκρεμισμένη σε συνέχεια με το λιμάνι, χώρος, όπου διαδραματίζεται το βιβλίο του Γ. Μακριδάκη «Ήλιος με δόντια» που αναφέρεται στο βομβαρδισμό από τους συμμάχους στην κατοχή. Το κάστρο ήταν κακόφημος χώρος και προσφυγικός καταυλισμός τότε και τώρα. Σήμερα κατοικείται.

Τούρκικο χαμάμ στο κάστρο της Χίου.

 Ανακαινισμένο το τούρκικο χαμάμ και ένα τζαμί μεντρεσέ (ιεροδιδασκαλείο), επισκέψιμοι χώροι/ εκθεσιακοί, σώζονται τούρκικα επιτύμβια, το παλατάκι του Ιουστινιανού, ο Άγιος Γεώργιος, αναπτύσσονται χώροι εστίασης. Θα μπείτε από την PortaMaggioreκαι θα βγείτε από  το Επάνω πορτέλλο, για να δείτε τον προμαχώνα.

Μετζιτιέ τζαμί. Βυζαντινό μουσείο.

        Η πόλη προσδιορίζεται από την προκυμαία ταυτόχρονα και λιμάνι, και ποδηλατοδρόμος και χώρος περιπάτου!!!! Τον πεζόδρομο Απλωταριά που στην απόληξη του θα φάτε παγωτό στον Κρόνο και λίγο πιο πάνω θα συναντήσετε το Ναυτικό Μουσείο. Την πλατεία Βουνακίου με το κλειστό επ αόριστο πάρκο, στο Μετζιτιέ τζαμί (19^ος) το Βυζαντινό μουσείο, Πινακοθήκη, μπαράκια και στέκια φοιτητικά.  

Το πρώτο κτίριο της βιβλιοθήκης Κοραή στην πόλη της Χίου!

   Την Βιβλιοθήκη Κοραή (1792, κάηκε στην καταστροφή και οργανώθηκε από τον Ν. Πολίτη εκ νέου) που περιέχει όλα του τα βιβλία, αν και δεν ήρθε ποτέ στην Χίο. Επίσης ο Φίλιππος Αργέντης χάρισε την συλλογή του από πίνακες και λαογραφικό υλικό στην βιβλιοθήκη ( αποζητήστε ξενάγηση).

Σαχνίσι, Χιός!

    Στην οδό Αργέντη Φίλιππου θα συναντήσετε μια σειρά από παραδοσιακά σπίτι μετά το 1881 χρονιά του μεγάλου σεισμού.

                          Νέα μονή. Ψηφιδωτό, λεπτομέρεια!!

Η Νέα Μονή του 11ου αιώνα, ανακαινισμένη στο κέντρο της Χίου μοναδικό μνημείο Unesco για τα ψηφιδωτά και την κινστέρνια της. Στο Βροντάδο, φημισμένο για τους μύλους που άλεθαν υλικό για την επεξεργασία δερμάτων το Πάσχα γίνεται ο ρουκετοπόλεμος. Στα Θυμιανά τις Απόκριες η Μόστρα, δηλ. αναπαράσταση της μάχης με τους κουρσάρους. 

Πόλη Χίου

     Στο Πελιναίο όρος (1297μ.) στα ΒΔ την άνοιξη θα είναι όλα κίτρινα περπατώντας στα μονοπάτια του Πέτακα αναπολώντας το κείμενο από τον «Ανάμιση ντενεκέ» του Γ. Μακριδάκη. Τα χωράφια στα νότια κατακόκκινα από τους λαλάδες, τουλίπες που από εδώ έφυγαν για Ολλανδία. 

Αγναντεύοντας τις χαμένες πατρίδες!

   Από τη Λαγκάδα περνάτε με θαλασσινό ταξί στο νησιωτικό σύμπλεγμα των Οινουσσών ή στην Σμύρνη από το λιμάνι της Χίου ή στα Ψαρά.  

Νέα Μονή. κινστέρνια!!!

        Η Χίος δεν εντυπωσιάζει με την πρώτη ματιά, όπως οι Κυκλάδες. Θέλει να σκύψεις και να αφουκραστείς την ιστορία της στα βυζαντινά, στα μεσαιωνικά και στα μετά την επανάσταση χρόνια, να μυρίσεις, να την περπατήσεις, να μιλήσεις με τους ανθρώπους της, να νιώσεις διαφορετικά εις μάτην πάτησες στο νησί!!

17/09/2023

Βολισσός,

Λεπτομέρεια από Βολισσο!!

Οι πυραμίδες του Πιρίν, Melnik!

            Επιθυμείτε να περάσετε τα βουλγαρικά σύνορα, για να πάτε Melnik;  Ακολουθείστε το δρόμο Θεσσαλονίκη Προμαχώνα ή Κουλάτα (116,63χλμ. από Θεσσαλονίκη και 32χλμ. από σύνορα). Εκεί ζητούν και τα δυο φυλάκια ταυτότητα ή διαβατήριο, η ηλεκτρονική ταυτότητα δεν αναγνωρίζεται, οπότε επιστρέφετε. Για τα διόδια απαιτείται βινιέτα ( vignette) καθορισμένου από σας χρόνου που βγαίνει ηλεκτρονικά από 6π.μ.-22μ.μ., μετά τις 22μ.μ. η βινιέτα εμφανίζεται στο mailσας μετά τις 6 το πρωί. Αν το θέλετε σε μήνυμα, χρεώνεται έξτρα. Κι αν θέλετε τιμολόγιο στο ΑΦΜ σας, επικοινωνήστε έγκαιρα στο   support@vignettebulgaria.com. Η πινακίδα σας συνδέεται ηλεκτρονικά, παρακολουθείται και ακολουθούν πρόστιμα. Η βενζίνη μισή τιμή από Ελλάδα.

Rupite,Σβέτα Πέτκα (Αγία Παρασκευή)

      Στο δρόμο για Μελενίκο καλό είναι να ξεστρατίσετε αριστερά του αυτοκινητόδρομου και να αναζητήσετε στην περιοχή Rupite, τον κοιμισμένο κρατήρα του ηφαιστείου Kozhukhμε καυτό ιαματικό νερό 72 βαθμών που ατμίζει. Στις εγκαταστάσεις αραιώνουν το νερό με κρύο, ώστε να είναι εφικτό ένα ιαματικό μπάνιο. Εκεί περιμένουν ντόπιοι με τα προϊόντα τους, τουρσί, πιπεριές, μέλι π.χ. άσπρο από γαϊδουράγκαθο σε γεύση βανίλιας. Δέχονται ευρώ  ένα προς δύο.

Οι αγιογραφίες του Σβετλίν Ρούσεφ

        Στην περιοχή που φημίζεται για το ενεργειακό της πεδίο αλλά και τα αιωρούμενα αέρια που πιθανόν δημιουργούν ψευδαισθήσεις, ερχόταν η περίφημη τυφλή BabaVanga (Ευαγγελία Παντέβα Γκουστέροβα ή Νίμιτροβα, 1911-1996), για να εμπνευστεί τις μαντείες της. Έβλεπε εκατό άτομα την ημέρα αμισθί. Αναγνωρίστηκε παγκοσμίως ακόμα και από τα υψηλά ιστάμενα πρόσωπα που την εμπιστεύονταν αναφέρεται ο Τσάρος και ο Χίτλερ κ.α.. Η περιοχή κατοχυρώθηκε στην Baba Vanga που απαίτησε, όπως της δόθηκε δωρεάν το χάρισμα, έτσι και οι άνθρωποι να χαίρονται δωρεάν την περιοχή.

Rupite

        Με δικά της έξοδα το 1994 κτίστηκε η εκκλησία από τους Bogdan Tomalevski και Lozan Lozanov την οποία αγιογράφησε αιρετικά ο Σβετλίν Ρούσεφ, παγκόσμια αναγνωρισμένος ζωγράφος, έτσι ώστε η βουλγαρική εκκλησία να αντιδράσει αρνητικά. Πρόθεση της Baba Vanga ήταν να ιδρύσει μοναστήρι. Κτίσματα για φιλοξενία προσκυνητών που περίμεναν υπομονετικά την σειρά τους, μουσείο, ο τάφος και το σπίτι της μάντισσας ορίζουν την περιοχή.

Rupite, οι θερμοπηγές!

       Η επάνω μεριά της κοιλάδας του ηφαιστείου  ορίζεται από το οινοποιείο και τους αμπελώνες του VillaMelnikwinnerπου συνεχίζει την παράδοση στην αμπελουργία των Θρακών και κατόπιν των Ελλήνων που εγκατέλειψαν την περιοχή το 1912-13. Κοντά στο χωριό Harsovo. Νέο συγκρότημα, καθαρό, αυτοματοποιημένο, με εξαιρετική ξενάγηση σε άπταιστα αγγλικά και ακόμα πιο εξαιρετικά κρασιά. Έχει είσοδο 13.5 λέβα (ξενάγηση και οινογευσία τεσσάρων κρασιών). Στα ασβεστολιθικά πετρώματα σκαμμένα υπόγεια ωριμάζουν τα κρασιά σε σταθερή θερμοκρασία 15 βαθμών. Είναι πρώτο σε ποιότητα στην Βουλγαρία και 35ο στον κόσμο!

Οι αμπελώνες του Villa Melnik winner!

       Συνεχίζοντας στα εγκαταλειμμένα εύφορα χωράφια και τα λιτά χωριά τους που η αθρόα μετανάστευση τα αφήνει έρημα με τους πολυάριθμους τάφους στα νεκροταφεία (οι νεκροί δεν ξεθάβονται) ανηφορίζουμε στα δεξιά του αυτοκινητόδρομου για το μικρότερο χωριό της Βουλγαρίας, το Melnikπου σημαίνει κιμωλία στα σλάβικα. Τόπος εξορίας των βυζαντινών εξ ου και κάποια βυζαντινά ονόματα κατοίκων και περιοχών, όπως και η επακόλουθος ταξική διαφορά αρχόντων-υπηκόων (Πληροφορίες από το «Ένας Άγγλος στη Μακεδονία του 1900», G.F. Abbot).

Οι στοές που ωριμάζει το κρασί!

      Προμηθευτής κρασιού η περιοχή του Βυζαντίου αλλά και του Τσώρτσιλ. Οι κάτοικοι άσκησαν το εμπόριο του κρασιού αλλά και της ξυλογλυπτικής σε ανατολή και δύση πλουτίζοντας και διαπρέποντας στα γράμματα έχοντας φυτώριο πέντε σχολεία στο Μελενίκο.

Melnik

         Σε μια χαράδρα στους πρόποδες του ανατολικού Ορβήλου ή Πιρίν που σμιλεύτηκε από τις καιρικές συνθήκες και ένα χείμαρρο αφήνοντας γύρω τις «αμμώδεις πυραμίδες» του Πιρίν που συνεχώς διαβρώνονται με αποτέλεσμα να αλλάζουν σχήμα, κτίστηκε το Μελενίκο εκατέρωθεν στις παρειές (437 μέτρα υψόμετρο). Οι όχθες ενώνονται με ξύλινες γέφυρες. Θράκες, Μακεδόνες, Ρωμαίοι (γέφυρα ρωμαϊκή), Βυζαντινοί, Οθωμανοί, Σλάβοι (το όνομα), Εβραίοι, Βούλγαροι πέρασαν από εδώ με προεξέχοντες τους Έλληνες..

Οικία  Κορδόπουλου Melnik..

       Αρχοντικά μακεδονίτικης αρχιτεκτονικής (500 και πλέον τότε, σήμερα 90), τα περισσότερα ξενοδοχεία, τουριστικά με ντόπια προϊόντα και ταβέρνες με στοιχεία βαλκανικά, ανατολίτικα και βενετσιάνικα. Ξεχωρίζει το τετραώροφο του Εμμανουήλ Κορδόπουλου (1754) στην πάνω μεριά του οικισμού που λειτουργεί σαν μουσείο. Αξίζει να περιηγηθείτε τα δωμάτια του σπιτιού, τα δαιδαλώδη υπόγεια υπόσκαπτα στο βράχο κελάρια. Αναζητήστε το πέτρινο ηλιακό ρολόι.

Ηλιακό ρολόι στην οικία Κορδόπουλου

      Το Μελενίκο είχε 72 εκκλησίες, σήμερα σώζονται τα ερείπια της Αγίας Βαρβάρας του Κορδόπουλου,  του Αγίου Νικολάου και άλλες. Στο Ροζίν, το επόμενο χωριό, σώζεται η μεγαλύτερη μεσαιωνική μονή (1527).

Κεντρικός δρόμος Melnik!

     Το «Κοινό Μελενίκου» εξασφάλιζε την ισοτιμία των πολιτών.  Από το Μελενίκο καταγόταν ο δικαστής Αναστ. Πολυζωίδης  που αρνήθηκε να καταδικάσει σε θάνατο τον Κολοκοτρώνη και ο πατέρας του λογοτέχνη Κ. Χριστομάνου.  Οι κάτοικοι είναι φιλικοί. Το καλοκαίρι η ζέστη είναι αφόρητη. Άνοιξη και φθινόπωρο είναι πρόσφορες εποχές για πεζοπορίες π.χ. Μελενίκο- Μονή Ροζινών ή στις πυραμίδες.

Τα καλντερίμι του Melnik!

        Αφού περιδιαβείτε τα καλντερίμια του χωριού και χορτάσει το μάτι σας από ομορφιές, οι ταβέρνες MEXAHA) θα σας αποζημιώσουν για τον κόπο σας, ευτυχώς κάποιος θα βρεθεί να ξέρει ελληνικά από την γιαγιά του, για να παραγγείλετε!

Θεσσαλονίκη 26/12/2023

Οικία Κορδόπουλου!Melnik

Οικία Κορδόπουλου,Melnik!

Είσοδος Μουσείου Αιγών.

Οκτώ χιλιάδες δένδρα στον περιβάλλοντα χώρο!

        Η θέα του κεντρικού μουσείουκλέβει εντυπώσεις. Επιβάλλεται με το μέγεθος και το τρίπυλο  που αντιγράφει την είσοδο του παλατιού των Αιγών. Οκτώ χιλιάδες δένδρα φυτεύτηκαν στον ελεύθερο χώρο. Στην υποδοχή προβολή βίντεο από διάφορους αρχαιολογικούς χώρους που έχουν σχέση με τον ελληνικό πολιτισμό και το πέρασμα του Αλέξανδρου στην Ανατολή.

Σφραγίδες!

        Τα εκθέματα από τις Αιγές δηλ. την περιοχή των αιγών (κατσίκια) ή των πηγών (Αιγαίο), δηλώνει ότι υπήρχαν πολλές κώμες που υποστήριζαν το άστυ με κέντρο το παλάτι. Η βασιλική οικογένεια έμενε Πέλλα όμως ο Φίλιππος Β΄ επέστρεψε στα πάτρια εδάφη με τους τάφους των προγόνων, για να θεμελιώσει το Παλάτι του και την εξουσία του.

Οι... αποταμιεύσεις!

     Πρώτη αίθουσα με νομίσματα από «θησαυρούς» (αποταμιεύσεις) που κάποιος  μάζευε για.. τα γεράματα του! Καλογυαλισμένα  δηλώνουν ότι το νόμισμα με το κεφάλι του Αλέξανδρου κυκλοφορούσε σε όλον τον ελλαδικό χώρο (Κιλκίς, Μεσσηνία, Κορινθία) και όχι μόνο, ήταν το σταθερό νόμισμα της εποχής.

Ο όροφος πάνω από την πύλη του παλατιού!

       Δυο χώροι ημι-υπαίθριοι. Αριστερά,  δείγματα λίθινων αρχιτεκτονικών μελών από το παλάτι.  Πέτρινα παραθυρόφυλλα ανάμεσα σε ιωνικά κιονόκρανα επιστεγασμένα με αέτωμα από το δεύτερο όροφο της πρόσοψης του παλατιού πάνω από την τριπλή είσοδο. Δεξιά,  επιτύμβια κι άλλα λίθινα επιτεύγματα με προεξάρχουσα την Βασίλισσα Ευρυδίκη, 350 π.Χ..

Η Βασίλισσα Ευρυδίκης!

    Οι επόμενες αίθουσες παίρνουν βραβείο εικαστικής εγκατάστασης αρχαιολογικών ευρημάτων. Στην αίθουσα σπίτι και άνδρες: αριστερά σαν ειλητάριο ανοίγονται πέντε προθήκες με ασήμαντα της καθημερινότητας αντικείμενα.

Η καθημερινότητα!

 Όστρακα (κεραμικά κομμάτια) από κεραμίδια και την διακόσμηση στέγης με πατουσάκια ζώων, σφραγίδες με το κεφάλι της αίγας, επιγραφές, θραύσματα αγγείων.  Δίπλα ψαμιθευτά μεταλλικά αντικείμενα που θέλουν προσοχή στην αναγνώριση (κλειδιά, δακτυλίδια, βελόνες, αγκίτρια..). Τερακότες, κεφαλάκια πήλινα. Παραδίπλα μια βιτρίνα μόνο με μεταλλικά καρφιά, έργο τέχνης! Λυχνάρια.

      Όπλα απέναντι και πάνω από όλα επιστέγασμα μια σάρισα έξι μέτρα.. αναλογιζόμαστε το βάρος που κουβάλαγε ένας μικρόσωμος στρατιώτης της μακεδονικής φάλαγγας καλά εκπαιδευμένος και αποφασισμένος. Αγρότες και ποιμένες που ο Φίλιππος Β΄ μεταμόρφωσε σε οργανωμένο στρατό. Οι στλεγγίδες (ξύστρες ιδρώτα) δηλώνουν αθλητικές δραστηριότητες.

Όπλα, στλεγγίδες, σάρισα!

      Αγγεία χοντροκαμωμένα ντόπια, διακοσμημένα με την όπτηση (ψήσιμο) δίπλα σε αττικά κομψά μελανόμορφα και ερυθρόμορφα αγγεία, απόρροια εμπορίου με τα νότια  και γενικά όσα χρειάζονταν σε ένα συμπόσιο. Η αίθουσα σε μέγεθος ανδρώνα του παλατιού (αίθουσα συμποσίων μόνο για άνδρες) και στις προθήκες βάθρα στην θέση των ανάκλιντρων, ώστε να έχει οπτικά το μέγεθος και τα αντικείμενα της αίθουσας ο επισκέπτης.

Σκεύη συμποσίου!

     Όσα αγγίζουν το σώμα. Περόνες, πόρπες, δακτυλίδια μα και πέτρες, για να αναστέλλουν τους πόνους της περιόδου, αλαβάστρινα μυροδοχεία, ένας αργαλειός, κοσμήματα, χρυσός.. Ομορφιά και περιποίηση, «προσωπική πολυτέλεια».

Ό,τι αγγίζει το σώμα!

    Ραδινοί αττικοί λήκυθοι, δακρυδόχες, αγγεία για ακριβά λάδια, δυο αυγά στρουθοκαμήλου, νεκρικά χρυσά στην τελευταία αίθουσα. Αντικείμενα που δηλώνουν το μεταίχμιο της βουκολικής ζωής στην αστική ζωή που οραματίστηκε ο Φίλιππος Β΄αυτός ο μέγας ιδρυτής του κράτους της Μακεδονίας. Άνδρας εκπαιδευμένος από τον Επαμεινώνδα όντας όμηρος στην Θήβα, μακρόπνοος, οραματιστής, αποφασιστικός, ρηξικέλευθος, γενναίος, ιδιαίτερο πολιτικό πρόσωπο έβαλε τις βάσεις για τον εκπολιτισμό των ντόπιων αλλά και των ανθρώπων που ένωσε  για την μακεδονική ηγεμονία (Ιλλυριοί, Παίονες, Σκύθες, Θράκες, Γέτες, Τριβαλλοί). Οραματίστηκε την ένωση έστω και με το ζόρι των ομοεθνών του, όσο και την κατάκτηση της ανατολής. Και τα ετοίμασε όλα.. στρατό με μηχανικό σώμα, ανιχνευτές και επιστήμονες, ειρήνη στα βόρεια και τα νότια, το Παγγαίο για την εκπόρευση χρήματος…

Πήλινες κεφαλές!

      Μια σειρά από σχεδόν ομοιόμορφα πήλινα ευγενικά, ελαφρώς μειδιώντα πρόσωπα δεξιά και αριστερά, πιθανόν συνοδοί ταφής ή κεφάλια θεάτρου.  

Απομεινάρια ταφικής καύσης!

        Στο κέντρο τα απομεινάρια από καύση νεκρών. Τα πολλά καρφιά  δηλώνουν μια κατασκευή ξύλινη,  όπου πάνω τοποθετήθηκε ο/η ανώνυμος  νεκρός για την καύση. Πουθενά σε κανένα μακεδονικό τάφο δεν υπάρχει κάτι που να ταυτοποιεί τον νεκρό, για πάντα νεκρός δίχως ταυτότητα. Κτερίσματα (ταφικά αντικείμενα προσφορά στο νεκρό) σπαράγματα από συλημένους τάφους  και τους εκάστοτε κτήτορες της γης αλλά και ασύλητοι τάφοι.

Η χρυσή τεφροδόχος!

        Στο ιερό της Ευκλείας βρέθηκε κρυμμένος ένας χάλκινος λέβητας, όπου μέσα υπήρχε μια χρυσή κίστη με τα υπολείμματα της στάχτης  ενός εφήβου με το χρυσό του στεφάνι.

Οι δέσποινες!

        Επίπεδα ομοιώματα γυναικών από τον 10^οαιώνα π.Χ. μέχρι και 4^οαιώνα π.Χ. ντυμένα με κοσμήματα χρυσά, ασημένια, πόρπες και δίπλα την ράβδο που δήλωνε το αξίωμα ή την ιερατική της θέση (;).

Η γωνιά των αρχαιολόγων!

       Σεμνό και λιτό το μουσείο. Δεν επισκιάζει αυτό με τους βασιλικούς τάφους. Πινακίδες με μακροσκελή κείμενα δεν αποκαλύπτουν το σκεπτικό της μουσειολόγου. Άλλες με μικρά γράμματα σε χαμηλό επίπεδο αναγκάζουν σε επίκυψη. Αναμένονται άλλες δύο αίθουσες. Ολοκληρώνεται με  πωλητήριο  ιδιαίτερης αισθητικής εκλεκτά αντικείμενα και αναμένεται ένα καφέ. Σε μια βιτρίνα ενθυμήματα των αρχαιολόγων που πέρασαν από τις Αιγές.

Χρυσό ταφικό στεφάνι!

Το αίθριο του Παλατιού!

Δωρικοί κίονες.

        Πατάμε μάρμαρα, ανεβαίνουμε ψηλά σκαλοπάτια, για να περάσουμε άβολα την τριπλή ανατολική κεντρική είσοδο με τους ιωνικούς κίονες και να μπούμε στην τετράγωνη περίστυλο με 16  δωρικούς στιβαρούς κίονες ανά πλευρά επιστεγασμένους με δωρική ζωφόρο, αυλή, το αίθριο. Οι πώρινοι κίονες ήταν επιχρισμένοι. Συγκεντρώνονταν καθιστοί δύο χιλιάδες άνδρες ή οκτώ χιλιάδες όρθιοι. Ήταν χώρος κοινωνικής, δικαστικής και πολιτικής ζωής και όχι μόνο κατοικία της βασιλικής οικογένειας. Η καρδιά του βασιλείου!

Πάνω από το τρίπυλο, την είσοδο! Μουσείο Αιγών.

         Τετράγωνο κτίσμα, το παλάτι, το  βασίλειο όπως ονομάζονταν (12.000 τ.μ.), είναι εσωστρεφές. Απλό, λιτό, απέριττο, καθαροί χώροι, περίκλειστο, για να προστατεύσει από τα αδιάκριτα μάτια από και τον πιθανό επιδρομέα τον ηγεμόνα που ναι μεν εκλέγονταν από τους Μακεδόνες αλλά η αρχή/εξουσία ήταν ενός ανδρός. Πιθανόν έργο του Πυθέου αρχιτέκτονα και πολεοδόμου 4^ουπ.Χ. αιώνα από την Μ. Ασία (Μαυσωλείο Αλικαρνασσού και ναός Αθήνας στην Πριήνη), όπως διατείνεται η αρχαιολόγος Αγγελική Κοτταρίδη. Αποτέλεσε υπόδειγμα μετέπειτα κτιρίων.

Το περιστύλιο!

            Γύρω από το αίθριο τεράστια δωμάτια με μαρμαροθετήματα και ψηφιδωτά από βότσαλα (αρπαγή Ευρώπης), αμφικίονες στην είσοδο. Δωμάτια για τον βασιλιά, τους αξιωματικούς, τις συγκεντρώσεις, τα συμπόσια (έως πεντακόσια άτομα), το αρχείο, βιβλιοθήκη. Δίπλα στην είσοδο ένα κυκλικός χώρος, η θόλος, πιθανά λατρευτικός χώρος με επιγραφή αφιερωμένη στον προπάτορα Ηρακλή. Υπήρχε και δεύτερος όροφος για το υπηρετικό προσωπικό και για τις γυναίκες με κορινθιακά κεραμίδια. Με σύστημα ύδρευσης και αποχέτευσης. Στο πίσω μέρος Ν.Α. έξω από το κεντρικό κτίσμα υπήρχε παλαίστρα και πιθανόν βοηθητικοί χώροι για τα ζώα. Στο βόρειο τμήμα διάδρομοι οδηγούσαν σε εξώστη με θέα τον κάμπο.

        Με πολύ κόπο σηκώθηκαν κάποιοι κίονες και μέρος του επιστυλίου, συμπληρώθηκαν κομμάτια στην προσπάθεια επανασυναρμολόγησης. Σημειωτέον ότι οι αρχαίοι πρώτα έστηναν τους σπονδύλους και επί τόπου λάξευαν, άρα έπρεπε να βρεθεί επ` ακριβώς το τι πού. Κίονες ενσωματωμένοι στο ναό του Αγίου Δημητρίου του 16^ουαιώνα στην Παλατίτσια αντιγράφτηκαν για την αναστύλωση.

Δωρική κιονοστοιχία!

         Ειρωνεία της τύχης στο γάμο της κόρης του να δολοφονηθεί ο Φίλιππος Β΄(382 π.Χ. - 336 π.Χ.) από ένα σωματοφύλακα (Παυσανίας του Ορέστη) στο παρακείμενο θέατρο. Κατόπιν μέσα εδώ στο παλάτι εξελέγη και στέφτηκε βασιλιάς ο Αλέξανδρος. Ο ίδιος με τα χέρια του τοποθέτησε την χρυσή λάρνακα του πατέρα του στον βασιλικό τάφο.

         Καταστράφηκε το 168π.Χ. από τους Ρωμαίους. Η κατολίσθηση το γέμισε λάσπες και η υποχώρηση δαπέδου το διέλυσε. Αργότερα λειτούργησε σαν νταμάρι για το κτίσιμο των πέριξ οικισμών. Το βυζαντινό χωριό Παλατίτσια απόρροια από το ανάκτορο να δηλώνει την εκ του παλατιού γέννεση;

Αναστυλωμένος κίονας.

       Τιτάνιο έργο αναστήλωσης κάτω από την επίβλεψη της επιτίμου πλέον αρχαιολόγου Δρ. Αγγελικής Κοτταρίδη με την ομάδα της, πλήρως αφιερωμένης στο έργο της η οποία επιμένει στην επικράτηση του ονόματος Αιγές και όχι Βεργίνας (υστερόχρονος οικισμός). Έγιναν έργα αποστράγγισης και στερέωσης του χαλαρού εδάφους. Η Ολυμπία Φελεκίδου εκπόνησε την αρχιτεκτονική μελέτη.

       Ακόμα χρειάζονται πολλά, για να γίνει επισκέψιμος ο χώρος, διάδρομοι, πινακίδες κατατοπιστικός χάρτης, ιστορικό, σχέδιο του παλατιού και βέβαια δρόμος ή πρόσβαση με μικρά ηλεκτρικά αυτοκίνητα, για να μην επιβαρύνεται το μνημείο. Όμως η αρχή έγινε παρά την ταλαιπωρία της πρόσβασης ο κόσμος συρρέει να δει το αντίπαλο δέος του Παρθενώνα, με τις χοντρές στιβαρές κολώνες να διατυμπανίζει το αντίθετο πολιτικό καθεστώς από αυτό της Αθήνας, της δημοκρατίας και της εξωστρέφειας! Μοναδικό ανάκτορο του 4^ουπ.Χ. αιώνα έργο του πρώιμου «φωτισμένου ηγεμόνα» Φίλιππου Β΄, πυρήνας της ζωής του Βασιλείου. Δίκαια ενσωματώθηκε στον κατάλογο της Unesco (1996).      Κατεβαίνοντας ψάχνουμε για το θέατρο, δεν το βρήκαμε.

      Στο κάτω μέρος του πάρκινγκ υπάρχει είσοδος για ένα τεράστιο χώρο με τους τάφους των Τημενιδών (απόγονοι του Ηρακλή από το Άργος που ήρθαν Μακεδονία, καταγωγή της βασιλικής γενιάς, 6^οςπ. Χ. αιώνας, Θουκυδίδης και Ηρόδοτος), κιβωτιόσχημους και μακεδονικής αρχιτεκτονικής, ένα ηρώο και βέβαια ανεξερεύνητα χώματα. Η περιοχή κατοικείται από την Τρίτη χιλιετία στα εύφορα εδάφη και τα βοσκοτόπια. Οι εκάστοτε βασιλιάδες δέχθηκαν στην αυλή τους λόγιους και καλλιτέχνες.

Άγιος Δημήτριος. Εμφανείς οι πωρόλιθοι στο ιερό.

          Σε συνέχεια του δρόμου του μουσείου θα φτάσετε στο χωριό βυζαντινό χωριό Παλατίτσια. Στην πινακίδα δεξιά ο δρόμος θα σας βγάλει στο νεκροταφείο του χωριού, εκεί η υστεροβυζαντινή εκκλησία του Αγ Δημητρίου που έχει κτιστεί κατά 80% με υλικό από το παλάτι. Εξωτερικά είναι εμφανείς οι πωρόλιθοι. Μέσα τοιχογραφίες με τον Μέγα Αλέξανδρο στα μπλε ανάμεσα στους κριτές του Άδη. Η επί τουρκοκρατίας ίδρυση του ναού δηλώνει πλούτο και καλλιτεχνική ανάταση. Αν θέλετε να τον επισκεφθείτε, στο νούμερο 233019247 ή 2331092781 από την προηγουμένη, θα ζητήσετε φύλακα να την ανοίξει.

      Στο χωριό Βεργίνα φιλόξενα θα σας περιποιηθούν. Μην παραλείψετε να πιείτε το νερό τους, γάργαρο και νόστιμο!

Θεσσαλονίκη 14/01/2024

       Σημείωση: Οι φωτογραφίες από το παλάτι των Αιγών δόθηκαν από την κυρία Χρύσα Προύσαλη. Ευχαριστώ! 

Στόβοι. Υπόκαυστα λουτρού!

        Στο φυλάκιο των Ευζώνων ή Γευγελής, στα σύνορα για την Δημοκρατία της Β. Μακεδονίας συνειδητοποιείς ότι πρώτον ακολουθείς την Ε75 που ενώνει την Σητεία με την Βάρντο της Νορβηγίας - μετά τα σύνορα ο νεότευκτος δρόμος γίνεται διπλός με διάζωμα δενδροφυτεμένο που τον έφτιαξε ελληνική εταιρεία και ονομάζεται «Δρόμος φιλίας». Δεύτερον ότι πατάς στα των Παιόνων χώματα που έφταναν μέχρι και την δικιά μας σημερινή Γουμένισσα (Δήμος Σιντικής και Αλμωπίας) αντίπαλοι μας στον Τρωικό πόλεμο και ελαφρά οπλισμένοι ιππείς στο στρατό του Αλεξάνδρου που αμέσως ανεξαρτητοποιήθηκαν μετά τον θάνατο του. Και τρίτον ότι ήρθες στην χώρα των Καζίνο που με συνέπεια ανελλιπώς επισκέπτονται οι συντοπίτες μας.

Είσοδος το οινοποιείου της Μαρίας!

        Στα 9χλμ από τα σύνορα στα αριστερά μνημείο πεσόντων Α΄ Παγκοσμίου πολέμου (1979) με τα αγάλματα των συμμετεχόντων αρχηγών. Αν αφουγκραστείς τον αέρα ακούγεται το «Ζάβαλη Μάικω»…* Στο βάθος οι Σιδηρές Πύλες (50χλμ από τα σύνορα 124χλμ. από Θεσσαλονίκη).  Βράχος φύλακας κραταιός υψώνεται, τώρα διάτρητος από το τούνελ με τα θολά νερά του Αξιού ή Βαρδάρη να τον διατρέχουν.

Η ταβέρνα του οινοποιείου!

       Διασχίζοντας το οροπέδιο του κρασιού Τίκβες προσπερνάμε στα αριστερά το RoyalQueenMariawineryinDemirkapija (54χλμ από σύνορα/18 από Θεσσαλονίκη) πάνω στην οδό MarsalTito. Η Μαρία ήταν βασιλοκόρη από την Ρουμανία που παντρεύτηκε τον βασιλιά της Σερβίας. Με την προίκα της αγοράστηκαν οι εκτάσεις από τους Τούρκους, όπου στήθηκε βασιλικό οινοποιείο (1928) ως ήταν το σύνηθες για τους βασιλιάδες της εποχής. 

Οινοποιείο Μαρίας!

Η τερακότα στην είσοδο του σπιτιού της Μαρίας!

Στόβοι.Η κρήνη του Τελέσφορου!

      Πρωτεύουσα των Παιόνων, όταν πιέστηκαν από τους Δάρδανους που κατέβηκαν από το Κοσσυφοπέδιο, κάλεσαν τον Φίλιππο Β΄ για βοήθεια που τελικά την κατέκτησε το 358π.Χ. προσδίδοντας της στοιχεία της Μακεδονίας σαν κατεκτημένη περιοχή. Αργότερα επί Ελληνιστικών χρόνων και επί Ρωμαίων μεγαλούργησε τον 3^ομ.Χ. αιώνα σαν πρωτεύουσα της Δεύτερης Μακεδονίας.

Στόβοι.Το θέατρο/αρένα!

 Το θέατρο (7.500 θεατών)  μετατράπηκε σε αρένα, κρήνες π.χ. του Τελέσφορου*, ακολούθου του Ασκληπιού, κτήρια πχ ο οίκος των περιστεριών με οικήματα και μαγαζιά, λουτρά με τα υπόσκαπτα, συναγωγή, Viasacra, εξαιρετικά ψηφιδωτά.. όλα «καταπατήθηκαν» από χριστιανικές εκκλησίες επί Θεοδοσίου, μαρμάρινο βαπτιστήριο (450μ.Χ.), για την ανάγκη ομαδικών βαπτίσεων.

Στόβοι.Το βαπτιστήριο!

       Για τον αγώνα των 87 παρτιζάνων και ντόπιων που θησιάστηκαν στον αγώνα κατά των βουλγαρογερμανών στήθηκε (1979) το Kosturnica(κοινοτάφιο) πάνω σε ένα λόφο απέναντι από την πόλη Velec. Σχεδόν κάτω από τα Σκόπια (106χλμ από τα σύνορα και 185χλμ από Θεσσαλονίκη, τρία διόδια). 

Το κοινοτάφιο!

Εσωτερικά από αριστερά μια τοιχογραφία, η λεγόμενη «Γουέρνικα» της Β. Μακεδονίας, αναπαριστά τους αγώνες των ντόπιων δια μέσου του χρόνου για την ελευθερία τους, πλάκες με τα ονόματα των πεσόντων, δένδρο/άγαλμα τριών μέτρων πάνω από την κρύπτη του κοινοταφίου να  συμβολίζει την ζωή, την γέννηση της ελευθερίας με ρίζες στα κόκκαλα των νεκρών. Μνημειώδης κατασκευή στον ιερό τόπο, σημείο μνήμης και συνάντησης. Εγκαταλειμμένο, πρόσφατα περιποιημένο.

Θεσσαλονίκη 25/11/2024

Στόβοι. Απορριματοδοχείο!

*Στρατής Μυριβήλης. «Η ζωή εν τάφω», διαδραματίζεται στην περιοχή του Μοναστηρίου."Ζάβαλη Μάικω"= καημένη μάνα, η κάθε μάνα.

*Τελέσφορος. Παιδί του Ασκληπιού, δηλ ο επιτυχής σκοπός.